آخرین دور از مذاکرات هستهای میان نمایندگان جمهوری اسلامی و سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، فرانسه و بریتانیا) در شهر ژنو سوئیس به پایان رسید. بر اساس برخی گزارشها، این مذاکرات نتیجهای در بر نداشته است.
پایگاه خبری نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی، چهارم شهریور نوشت ریاست هیات جمهوری اسلامی در این نشست را مجید تختروانچی و کاظم غریبآبادی، معاونان وزارت امور خارجه، بر عهده داشتند.
نورنیوز افزود در سوی دیگر نیز «مدیران سیاسی تروئیکای اروپا و همچنین معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا» در نشست ژنو حاضر بودند.
بر اساس این گزارش، «تهدید اروپا به فعال کردن مکانیسم ماشه و همچنین برخی از مباحث در ارتباط با تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل»، محور اصلی مذاکرات تهران و طرفهای اروپایی بود.
یک منبع دیپلماتیک اروپایی: زمان اتخاذ تصمیمات حساس فرارسیده است
لارنس نورمن، خبرنگار والاستریت ژورنال، چهارم شهریور به نقل از منابع آگاه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت مذاکرات تهران و سه کشور اروپایی به «نتیجهای قطعی» نینجامید.
او افزود: «اگرچه ایران برخی تعهدات را مطرح کرد، این وعدهها فاقد جزئیات و محتوای کافی بودند.»
یک منبع دیپلماتیک اروپایی نیز در مصاحبه با شبکه خبری الحدث گفت: «زمان آن فرا رسیده است که در پرونده ایران تصمیمهای راهبردی و حساس اتخاذ شود... آمریکا قصد دارد تحریمهای جدیدی علیه جمهوری اسلامی اعمال کند و فشارها بر تهران را افزایش دهد.»
این منبع آگاه اروپایی افزود: «روسیه در موضوع ایران انعطافپذیر نیست و ما را مسئول شکست مذاکرات میداند.»
به گفته او، تمدید مهلت مکانیسم ماشه پیش از اعمال تحریمها، مستلزم تصمیم شورای امنیت است.
باراک راوید، خبرنگار اکسیوس، در ایکس نوشت گفتگوهای ژنو «فاجعهبار نبود»، اما «هیچ پیشرفتی در بر نداشت»، زیرا هیات ایرانی «هیچ پیشنهاد عملی» در خصوص مباحث مورد اختلاف ارائه نداد.
بر اساس این گزارش، نمایندگان اروپایی گزارش نشست ژنو را در اختیار وزیران خارجه کشورهای خود قرار خواهند داد تا در روزهای آینده درباره فعالسازی مکانیسم ماشه تصمیمگیری شود.
یک مقام اروپایی نیز به خبرگزاری رویترز گفت: «میخواهیم ببینیم آیا ایرانیها درباره تمدید [توافق] جدی هستند یا تنها ما را بازی میدهند. میخواهیم بررسی کنیم که آیا آنها در شرایطی که برای تمدید تعیین کردهایم، پیشرفتی داشتهاند یا نه.»
به گزارش رویترز، این شرایط شامل ازسرگیری بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی ــ از جمله ارائه گزارش دقیق درباره ذخایر گسترده اورانیوم غنیشده ایران ــ و ورود به روند دیپلماتیک از جمله با ایالات متحده است.
تهران بارها گفتوگوی مستقیم با واشینگتن را رد کرده است.
ایراناینترنشنال سوم شهریور گزارش داد به پیشنویس قطعنامه پیشنهادی روسیه دست یافته که بر اساس آن، مسکو خواستار تمدید ششماهه قطعنامه ۲۲۳۱ شده است.
دفتر نمایندگی فرانسه در سازمان ملل در گفتوگو با خبرنگار ایراناینترنشنال، ارائه پیشنویس قطعنامه از سوی روسیه را تایید کرد و در عین حال افزود این پیشنویس هنوز نهایی نشده است.
پیشتر یک دیپلمات فرانسوی هشدار داده بود نشست ژنو «آخرین پنجره باز» تهران پیش از فعالسازی مکانیسم ماشه است.
غریبآبادی: تهران همچنان به دیپلماسی متعهد است
معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی پس از نشست ژنو در پیامی در ایکس نوشت حکومت ایران «همچنان به دیپلماسی و یک راهحل دیپلماتیک سودمند برای هر دو طرف متعهد است».
غریبآبادی افزود: «زمان آن است که سه کشور اروپایی و شورای امنیت سازمان ملل انتخاب درستی انجام دهند و به دیپلماسی، زمان و فضا بدهند.»
روزنامه تلگراف دوم شهریور گزارش داد جمهوری اسلامی برای جلوگیری از بازگشت تحریمهای غرب حاضر است به شکل چشمگیری سطح غنیسازی اورانیوم خود را کاهش دهد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، چهارم شهریور تایید کرد تهران در حال بررسی پیشنهاد روسیه برای تمدید قطعنامه شورای امنیت در رابطه با مکانیسم ماشه است.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اسماعیل بقایی، روز سهشنبه در اظهارنظری دیگر نیز اعلام کرد که تهران در جریان دیدار با سه کشور بزرگ اروپایی در ژنو هشدار داده است که احیای مکانیسم ماشه، که منجر به بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران میشود، عواقب جدی در پی خواهد داشت. بقایی تاکید کرد که ایران به اروپاییها گفته است آنها حق فعالسازی این مکانیسم را ندارند و افزود که گفتوگوهای هستهای میان دو طرف در روزهای آینده ادامه خواهد یافت.
نشست ژنو در شرایطی برگزار شد که احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی طرفهای اروپایی بار دیگر در روزهای اخیر در صدر خبرها قرار گرفته است.
طرفهای اروپایی برجام پیش از این اعلام کرده بودند اگر جمهوری اسلامی تا پایان ماه اوت (۹ شهریور) به توافقی جامع بر سر برنامه هستهای خود تن ندهد، مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد.
در صورت فعال شدن این سازوکار، تمامی تحریمهای سازمان ملل که پیش از برجام علیه تهران اعمال شده بود، بهطور خودکار از سر گرفته خواهد شد.