دیدهبان حقوق بشر در گزارشی اعلام کرد حمله اسرائیل به زندان اوین «غیرقانونی» بوده و یک «جنایت جنگی مشهود» به شمار میرود.
بر اساس این گزارش که پنجشنبه ۲۳ مرداد منتشر شد، «هیچ هدف نظامی آشکاری» در زندان اوین وجود نداشته و حمله اسرائیل در «مغایرت با اصل تمایز» صورت گرفته است.
مایکل پِیج، معاون مدیر بخش خاورمیانه دیدهبان حقوق بشر، در همین رابطه گفت: «حمله اسرائیل زندگی از پیش پرمخاطره زندانیان اوین را با خطر جدی مواجه کرد. بسیاری از آنها مخالفان و فعالانی هستند که به ناحق زندانی شدهاند.»
در گزارش این سازمان آمده است: «تصور میرود در زمان حمله، بیش از هزار و ۵۰۰ نفر زندانی در زندان اوین نگاهداری میشدند، از جمله بسیاری از فعالان و مخالفان سیاسی که حکومت ایران در نقض حقوقشان دست به حبس آنها زده است.»
بر اساس این گزارش، این حملات در طول ساعات ملاقات، آسیب شدیدی به سالن ملاقات، آشپزخانه مرکزی، بهداری و بخشهایی که زندانیان، از جمله زندانیان سیاسی در آنها حبس بودند، وارد کردند.
دیدهبان حقوق بشر با استناد به آمار رسمی مقامهای جمهوری اسلامی افزود دستکم ۸۰ نفر از جمله «زندانیان، بستگان آنها و کارکنان زندان» در این حمله جان خود را از دست دادند.
زندان اوین دوم تیر و در جریان جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و جمهوری اسلامی هدف قرار گرفت.
اول مرداد، مطهره گونهای، زندانی سیاسی پیشین، گفت ماموران حکومت در زمان حمله اسرائیل به زندان اوین میخواستند زندانیان «زیر آوار جنگ دفن شوند».
حمله به زندان اوین و نقض قوانین بینالمللی
دیدهبان حقوق بشر در ادامه گزارش خود نوشت: «بر اساس حقوق بینالملل بشردوستانه که به نام حقوق منازعات مسلحانه نیز شناخته میشود، زندانها تاسیسات غیرنظامی مفروض میشوند. بررسیهای دیدهبان حقوق بشر هیچ مدرکی مبنی بر وجود اهداف نظامی در مجموعه زندان اوین در زمان حملات اسرائیل پیدا نکرد.»
این سازمان تاکید کرد طبق قوانین بینالمللی، «حملاتی را که غیرنظامیان و اهداف غیرنظامی را هدف بگیرند، بین غیرنظامیان و نظامیان تمایز قائل نشوند یا انتظار برود که به غیرنظامیان یا تاسیسات غیرنظامی به شکلی نامتناسب با هر گونه مزیت نظامی پیشبینیشده آسیب بزنند»، ممنوع هستند.
پیشتر ارتش اسرائیل اعلام کرده بود جمهوری اسلامی از زندان اوین برای عملیات اطلاعاتی علیه این کشور استفاده میکند.
دیدهبان حقوق بشر افزود ارتکاب موارد جدی نقض حقوق بینالملل بشردوستانه «با قصد مجرمانه»، چه به صورت عامدانه و چه از روی سهلانگاری، «جنایت جنگی» محسوب میشود و دولتها موظف هستند ضمن بررسی این اتهامات، عاملان را تحت پیگرد قرار دهند.
۳۱ تیر نیز سازمان عفو بینالملل اعلام کرد حملات ارتش اسرائیل به زندان اوین نقض جدی حقوق بینالملل بشردوستانه بوده و باید بهعنوان جنایت جنگی مورد تحقیقات کیفری قرار گیرد.