بند پنج زندان شیبان اهواز که ظرفیت اسمی آن ۱۰۰ نفر است، هماکنون بیش از ۱۲۵ زندانی سیاسی را در خود جای داده است. این زندانیان با مشکلات بسیاری از جمله تراکم جمعیت و وضعیت بهداشتی بحرانی مواجه شده و اعلام کردهاند در صورت عدم رسیدگی فوری به مشکلاتشان، اعتصاب غذا خواهند کرد.
سازمان حقوق بشری کارون، شنبه ۱۸ مرداد گزارش داد پس از بازداشتهای گسترده در پی جنگ ۱۲ روزه، دستکم ۸۰ نفر از بازداشتشدگان به بند پنج زندان شیبان اهواز منتقل شدهاند.
این افراد پس از تحمل شکنجههای جسمی و روانی و اعترافات اجباری، به احکام سنگین حبس محکوم شدهاند و جمعیت زندانیان این بند را به شدت افزایش دادهاند.
تراکم جمعیت و شرایط نامناسب فضا
با وجود اینکه فضای بند پنج زندان شیبان برای نگهداری حداکثر ۱۰۰ نفر طراحی شده است، تراکم جمعیت باعث شده شرایط بهداشتی و انسانی به شدت تحت تاثیر قرار گیرد.
اتاقهای این بند که هر کدام کمتر از ۲۰ متر مربع مساحت دارند، برای ۱۲ تا ۱۵ نفر در نظر گرفته شدهاند اما بهدلیل ازدحام جمعیت، برخی اتاقها بیش از ۲۰ نفر را در خود جای دادهاند.
حیاط این بند نیز تنها ۶۰ متر مربع مساحت دارد و بهدلیل خرابی سیستم فاضلاب، آب آلوده و فاضلاب در آن جمع شده و بوی تعفن فضای زندان را فرا گرفته است.
دیوارهای بلند این زندان با ارتفاع ۱۲ متر و ضخامت شش متر مانع جریان هوای آزاد و تهویه طبیعی در حیاط شده و زندانیان امکان تردد، پیادهروی و ورزش در حیاط را ندارند و تنها هر دو هفته یکبار به بند دیگری منتقل میشوند تا بتوانند ورزش کنند.
افزایش بیماریها و وضعیت بهداشتی بحرانی
بر اساس گزارش سازمان حقوق بشری کارون، شرایط بهداشتی در بند پنج زندان شیبان «بسیار بحرانی» است و بیماریهای مختلفی در میان زندانیان شیوع پیدا کرده است.
علاوه بر بیماریهای خاص، شیوع بیماریهای پوستی نظیر گال و نیز بیماری آنفولانزا به شدت افزایش یافته است.
نگرانی دیگر این است که پخت و پز در حیاط بند، در کنار آبهای آلوده و فاضلاب انجام میشود که سلامت زندانیان را بیش از پیش به خطر انداخته است.
این بند تنها دو سرویس بهداشتی دارد و زندانیان مجبورند برای استفاده از آنها ایستادن در صفهای طولانی را تحمل کنند.
همچنین تنها دو حمام در دسترس زندانیان این بند است و بهدلیل ازدحام جمعیت، صف انتظار برای استفاده از آنها به دو تا سه ساعت میرسد.
کولرهای موجود نیز کارآمدی لازم را ندارند و هوای گرم اهواز، شرایط را برای زندانیان سختتر کرده است.
تهدید به اعتصاب غذا
در واکنش به این شرایط بحرانی و غیرانسانی، زندانیان سیاسی این بند تهدید کردهاند در صورت عدم رسیدگی فوری به مشکلات، دست به «اعتصاب غذای دستهجمعی» خواهند زد.
آنها اعلام کردهاند این اقدام بهعنوان اعتراض به «شرایط غیرانسانی موجود در زندان» انجام خواهد شد.
بسیاری از زندانیان در ایران بهناچار از اعتصاب غذا بهعنوان آخرین راه برای رسیدن به خواستههایشان استفاده میکنند و جان خود را به خطر میاندازند.
آنها اغلب در اعتراض به برآورده نشدن مطالبات خود، از جمله تاخیر در رسیدگی به پرونده و مراعات نشدن حقوقشان بهعنوان زندانی، دست به اعتصاب میزنند.
محکومان به اعدام و حبسهای طولانی مدت
بند پنج زندان شیبان اهواز یکی از پرجمعیتترین بندهای زندانیان سیاسی در ایران است و جمعی از زندانیان محکوم به اعدام و حبسهای طولانیمدت در آن حضور دارند.
سیدسالم موسوی، حبیب دریس، محمد داورشناس، مهدی شریفی، محمدامین عبیات، مرتضی مهناپور، مسعود جامعی، علیرضا مرداسی و فرشاد اعتمادیفر از جمله زندانیان محکوم به اعدام محبوس در این بند هستند.
شماری از زندانیان سیاسی محکوم به حبس ابد و حبسهای طولانیمدت از جمله غلامحسین کلبی، عبدالامام زائری، عبدالزهرا هلیچی، یحیی ناصری، ناظم بریهی، محمدعلی عمورینژاد، سیدیابر البوشوکه، سیدمختار آلبوشوکه، علی حلفی، ایوب پرکار، فارس رماحی (عموری)، سامان حرمتنژاد و داود حرمتنژاد نیز در این بند بهسر میبرند.
سازمان حقوق بشری کارون در گزارش خود نوشت فعالان حقوق بشر با ابراز نگرانی شدید درباره وضعیت زندانیان، از نهادهای بینالمللی و سازمانهای حقوق بشری خواستهاند هرچه سریعتر نسبت به بهبود شرایط و حفاظت از جان و سلامت زندانیان سیاسی در زندانهای اهواز اقدام کنند.
این گروهها از سازمانهای بینالمللی خواستهاند نظارت دقیقتری بر وضعیت زندانیان و شرایط زندانها داشته باشند تا از وقوع هرگونه نقض حقوق بشر جلوگیری شود.