دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، گفت توجیه جمهوری اسلامی درباره ضرورت غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم برای فعالیتهای تحقیقاتی را نمیپذیرد. او همچنین تاکید کرد هرگونه تصمیمی برای سرنگونی حکومت، بر عهده مردم ایران خواهد بود.
لمی در بخشی از مصاحبه مفصل خود با روزنامه گاردین که شنبه ۱۱ مرداد منتشر شد، به موضوع ایران پرداخت و تهدیدهای مربوط به تسلیحاتی شدن برنامه اتمی جمهوری اسلامی را «واقعی» خواند.
وزیر خارجه بریتانیا اعلام کرد در گفتوگوهای مکرر با مقامهای جمهوری اسلامی، آنها نتوانستهاند توضیح قانعکنندهای درباره دلیل نیاز تهران به اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ارائه دهند.
لمی با اشاره به اینکه در دو نیروگاه اتمی سلافیلد یا یورنکو در بریتانیا، غنای اورانیوم از شش درصد فراتر نمیرود، افزود اظهارات مقامهای حکومت ایران مبنی بر استفاده از اورانیومی با غنای ۱۰ برابر بیشتر برای اهداف «تحقیقاتی» و «دانشگاهی» پذیرفتنی نیست.
جمهوری اسلامی بارها بر «صلحآمیز» بودن برنامه هستهای خود تاکید کرده است؛ با اینحال آژانس بینالمللی انرژی اتمی اواسط خرداد اعلام کرد تهران تعهدات خود را در چارچوب معاهده منع اشاعه تسلیحات هستهای (انپیتی) نقض کرده است.
در آغاز جنگ ۱۲ روزه، اسرائیل اعلام کرد جمهوری اسلامی در آستانه ساخت سلاح هستهای قرار دارد.
وزیر خارجه بریتانیا در ادامه مصاحبه خود با گاردین تاکید کرد در اصل، دیپلماسی را به مداخله نظامی ترجیح میدهد، اما در عین حال «با دیدی واقعبینانه» به بخشهایی از نظام ایران نگاه میکند که «اهداف مشخصی دارند».
لمی همچنین گفت تنها نگران وقوع جنگ هستهای میان جمهوری اسلامی و اسرائیل نیست.
او افزود: «بسیاری فیلم اوپنهایمر را دیدهاند و پیامدهای ساخت بمب اتم از سوی آمریکا را میدانند. بنابراین مساله این است که ایران هستهای چه پیامدی برای سایر کشورهای منطقه خواهد داشت که ممکن است آنها هم به دنبال چنین سلاحی بروند.»
وزیر خارجه بریتانیا ادامه داد: «در این صورت، بسیار ناگهانی جهانی پر از سلاح هستهای را به فرزندان و نوههای خود تحویل خواهیم داد؛ جهانی که بسیار خطرناکتر از امروز خواهد بود.»
۹ مرداد منابع دیپلماتیک غربی به ایراناینترنشنال اعلام کردند مقامات جمهوری اسلامی در جریان نشستی در استانبول با نمایندگان آلمان، فرانسه و بریتانیا، تهدید کردند در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، تهران نیز از انپیتی خارج خواهد شد.
پیشتر کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی از بررسی طرح خروج حکومت ایران از انپیتی در واکنش به احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه خبر داده بود.
تهدید جمهوری اسلامی به خروج از این معاهده در شرایطی صورت میگیرد که دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، اخیرا هشدار داده اگر جمهوری اسلامی برنامه هستهای خود را از سر بگیرد، واشینگتن آن را بهسرعت نابود خواهد کرد.
لمی با اشاره به حمله آمریکا به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی در جریان جنگ ۱۲ روزه گفت مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، پیش از عملیات با او تماس گرفت.
او از پاسخ به این پرسش گاردین که «چقدر زودتر به او اطلاع داده بودند»، طفره رفت و افزود کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، در جریان عملیات قرار گرفته بود و کانالهای نظامی نیز همزمان مطلع شدند.
لمی: تصمیم برای تغییر حکومت به عهده مردم ایران است
وزیر خارجه بریتانیا تاکید کرد تصمیم آمریکا برای بمباران تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی با هدف «سرنگونی حکومت» اتخاذ نشده بود.
او در عین حال گفت با استدلالهای اسرائیل درباره «تغییر رژیم» در ایران آشنایی دارد.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اواسط تیر در ضیافت شام با ترامپ، درباره تغییر حکومت در ایران گفته بود این موضوع به مردم ایران بستگی دارد.
حدود دو هفته پیش از این اظهارنظر و در آستانه آتشبس، ترامپ امکان «تغییر رژیم» در تهران را مطرح کرده بود که با استقبال جناح سنتی جمهوریخواهان و نگرانی بخشی از متحدان او روبهرو شد.
لمی درباره این موضوع توضیح داد: «بیایید واقعبین باشیم؛ افراد زیادی در ایران وجود دارند که خواهان تغییر رژیم هستند. اما هیچ تضمینی وجود ندارد که آنچه جای سپاه پاسداران را میگیرد، بهتر از آن باشد یا حتی چیز بدتری نباشد.»
او افزود: «این مسالهای است که باید مردم ایران دربارهاش تصمیم بگیرند. تمرکز من بر این است که بریتانیا چه کاری میتواند انجام دهد تا جلوی تبدیل شدن ایران به یک قدرت هستهای را بگیرد.»