روزنامه نیویورکتایمز به نقل از گروههای حقوق بشری گزارش داد دستکم چهار شهروند دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی در ایران بازداشت شدهاند که از این میان، دو نفر پس از جنگ ۱۲ روزه و دو تن دیگر سال ۲۰۲۴ میلادی دستگیر شدند.
نیویورکتایمز شنبه ۱۱ مرداد به نقل از برخی منابع مانند سازمان غیرانتفاعی «کمک جهانی به گروگانها» که با خانوادهها و دوستان افراد بازداشتشده در تماس است، گزارش داد دستکم دو مرد و دو زن آمریکایی در ایران بازداشت شدهاند.
به گفته این منابع، سه نفر از این افراد همچنان در زندان محبوس هستند و یک تن دیگر از خروج از کشور منع شده است.
بر اساس گزارشها، این چهار نفر همگی در آمریکا زندگی میکردند و برای دیدار با خانوادههایشان به ایران سفر کرده بودند.
خانوادههای سه نفر از این شهروندان ایرانی-آمریکایی خواستهاند که نامشان منتشر نشود، زیرا بیم آن دارند که این اقدام وضعیت آنها را وخیمتر کند.
دو مقام ارشد جمهوری اسلامی که نخواستند نامشان فاش شود، در گفتوگو با نیویورکتایمز تایید کردند تهران اخیرا دو شهروند دوتابعیتی آمریکایی، یک مرد اهل نیویورک و یک زن اهل کالیفرنیا، را بازداشت کرده است.
به گفته آنها، این اقدام بخشی از سرکوب گستردهتری است که با هدف شناسایی شبکهای از «عوامل مرتبط با اسرائیل و آمریکا» انجام میشود.
یکی از بازداشتشدگان پس از جنگ ۱۲ روزه، مردی ۷۰ ساله، یهودی و ساکن نیویورک است که در صنعت طلا و جواهر فعالیت داشته و دارای فرزند و نوه است.
به گفته گروههای حقوق بشری و همکاران و دوستان این فرد، او بهدلیل سفرش به اسرائیل تحت بازجویی قرار گرفته است.
سایت حقوق بشری هرانا ششم مرداد او را یهودا حکمتی معرفی کرد.
یکی دیگر از بازداشتشدگان زنی از ایالت کالیفرنیاست که در زندان اوین نگهداری میشد، اما پس از حمله اسرائیل به این زندان، به مکانی نامعلوم انتقال یافت.
یک زن ایرانی-آمریکایی دیگر نیز در دسامبر ۲۰۲۴ در ایران بازداشت و ممنوعالخروج شد.
او اکنون در خارج از زندان به سر میبرد، اما گذرنامههای ایرانی و آمریکاییاش توقیف شده است.
به گفته وکیل آمریکایی او که بهدلیل حساسیت موضوع خواست هویتش فاش نشود، این زن برای یک شرکت فناوری آمریکایی مشغول به کار است و بنیاد خیریهای را برای کودکان محروم در ایران اداره میکند.
بر اساس گزارشها، پس از جنگ ۱۲ روزه قوه قضاییه جمهوری اسلامی پرونده این زن را به سطح بالاتری برد و اتهام «جاسوسی» را علیه او مطرح کرد.
رضا ولیزاده، خبرنگار پیشین رادیو فردا، دیگر شهروند ایرانی-آمریکایی محبوس در ایران است. او به اتهام «همکاری با دولت متخاصم» به ۱۰ سال زندان محکوم شده است.
جمهوری اسلامی دهههاست با بازداشت شهروندان خارجی و دوتابعیتی سیاستی را دنبال میکنند که در فضای عمومی به «دیپلماسی گروگانگیری» مشهور شده است.
در این سیاست از گروگانها برای آزادسازی داراییهای مسدوده شده جمهوری اسلامی یا آزادی ایرانیانی استفاده میشود که بهدلیل دست داشتن در «اقدامات تروریستی» در غرب زندانی شدهاند.
به گفته نیویورکتایمز، این بازداشتها احتمالا فضای سیاسی پرتنش میان تهران و واشینگتن را تشدید خواهد کرد.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، پیشتر گفته بود بازداشت ناعادلانه شهروندان ایالات متحده از سوی کشورهای دیگر را تحمل نخواهد کرد و آزادی آنها یکی از اولویتهای اصلی دولت اوست.
نیویورکتایمز نوشت دفتر استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، درباره اینکه آیا بازداشت شهروندان دو تابعیتی آمریکایی در گفتوگوها با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، مطرح شده است یا نه، پاسخی نداد.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده گزارشهای مربوط به بازداشت شهروندان آمریکایی در ایران را «بهدقت پیگیری میکند».
این وزارتخانه ششم مرداد در بیانیهای اعلام کرد: «به دلایل مربوط به حریم خصوصی، امنیت و مسائل عملیاتی، جزییات گفتوگوهای داخلی یا دیپلماتیک خود درباره بازداشتشدگان آمریکایی را مطرح نمیکنیم. ما از ایران میخواهیم که فورا تمام این افراد را آزاد کند.»
وزارت خارجه ایالات متحده پس از جنگ هشدار تازهای صادر کرد و از شهروندان آمریکایی خواست «تحت هیچ شرایطی» به ایران سفر نکنند.