روزنامه واشینگتنپست در گزارشی نوشت که براساس ارزیابیهای آمریکا و اسرائیل، جنگ ۱۲ روزه اخیر علیه حکومت ایران، بهشدت برنامه هستهای جمهوری اسلامی را عقب رانده و زیرساختهای کلیدی آن را منهدم کرده است؛ بهگونهای که تهران دیگر «کشوری در آستانه تولید بمب هستهای» محسوب نمیشود.
به نوشته این روزنامه، منابع آگاه اسرائیلی بر این باورند که حکومت ایران اکنون برای ساخت یک سلاح هستهای قابل استفاده، دستکم یک تا دو سال زمان نیاز دارد، و آن هم تنها در صورتی که بتواند برنامه خود را پنهان نگه دارد. این گزارش میافزاید که در جریان این عملیات، بخش زیادی از سانتریفیوژهای غنیسازی اورانیوم و تأسیسات تولیدی در نطنز، فردو و اصفهان نابود شدهاند. همچنین، یک محل مخفی که گفته میشود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا در آن نگهداری میشد، در جریان این حملات زیر خاک دفن شده است.
واشینگتنپست مهمترین و کمگزارششدهترین بخش این عملیات را «حذف فیزیکی دانشمندان هستهای ایران» عنوان میکند و مینویسد در ساعات ابتدایی حمله، اغلب دانشمندان رده اول، دوم و سوم ایران کشته شدند؛ موضوعی که بهگفته منابع اسرائیلی، «ضربهای سنگین به بدنه علمی و فنی این پروژه» وارد کرده و مشارکت نسل جدید دانشمندان در این برنامه را با تردید جدی روبهرو میکند.
این گزارش همچنین به نقش ارتش آمریکا در این عملیات اشاره میکند و مینویسد حملات اسرائیل با ضربه نهایی آمریکا، از جمله بمباران بی-۲ ها با بمبهای سنگرشکن و موشکهای تاماهاک از ناوهای نیروی دریایی، کامل شد. دولت ترامپ مجوز این حمله را در ۱۳ ژوئن صادر کرده بود و طبق گزارش، زمانی که ترامپ آتشبس اعلام کرد، اسرائیل آماده ورود به مرحله نهایی برای سرنگونی حکومت ایران بود.
براساس این گزارش، یکی دیگر از ابعاد مهم این عملیات، نابودی بخشهای زیرساختی برنامه هستهای ایران از جمله مقر فرماندهی، آزمایشگاهها، تجهیزات تست و آرشیوها بوده است. همزمان، نیمی از موشکهای بالستیک ایران و ۸۰ درصد از پرتابگرهای موشکی نیز نابود شدهاند. منابع اسرائیلی همچنین از «وجود غیرمنتظره موشکهای سوخت جامد در زرادخانه ایران» خبر دادهاند که تهدیدی جدی برای دفاع هوایی محسوب میشود.
به نوشته واشینگتنپست، یکی از پیامدهای این جنگ ممکن است افزایش انگیزه حکومت ایران برای دستیابی به بازدارندگی هستهای باشد، اما بازسازی چنین برنامهای با این حجم از تلفات و تخریب، بسیار دشوار خواهد بود.
در پایان، این گزارش به سیاست پیشروی دولت آمریکا اشاره میکند: اینکه آیا واشینگتن باید بهدنبال توافقی جدید برای محدود کردن مجدد برنامه هستهای ایران باشد یا نه. در حال حاضر، بهگفته مقامهای آمریکایی، تهران با شرط اصلی آمریکا یعنی توقف کامل غنیسازی اورانیوم مخالفت کرده است. با این حال، تا آیندهای قابل پیشبینی، بیشتر تاسیسات هستهای ایران چیزی بیش از «تلی از خاک و آوار» نیستند.