بیست سناتور آمریکایی روز چهارشنبه قطعنامهای را پیشنهاد کردند که از سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا میخواهد تا در اسرع وقت «مکانیسم ماشه» سازمان ملل علیه حکومت ایران را فعال کنند.
این اقدام یک ماه پس از حملات آمریکا و اسرائیل به سایتهای هستهای در ایران انجام میشود و در حالی است که قرار است نمایندگان ایران و اروپا روز جمعه در استانبول برای مذاکرات هستهای دیدار کنند.
سناتور پیت ریکتس در نطق خود در صحن سنا گفت: «اکنون فرصتی وجود دارد تا مسیر خاورمیانه را بهکلی تغییر دهیم، اما این پنجره بسته خواهد شد مگر اینکه ایران را قانع کنیم که برنامه تسلیحات هستهایاش تحت هیچ شرایطی قابلپذیرش نیست، تمام.»
ریکتس، سناتور جمهوریخواه از ایالت نبراسکا، افزود: «به همین دلیل این قطعنامه از سه کشور اروپایی (E3) میخواهد که فوراً تحریمها را بازگردانند. نباید اجازه دهیم ایران از پاسخگویی فرار کند.»
بر اساس توافق هستهای سال ۲۰۱۵ که اکنون عملاً به پایان رسیده، هر یک از طرفهای مشارکتکننده حق دارند در صورت نقض تعهدات از سوی حکومت ایران، سازوکار بازگشت تحریمها را فعال کنند.
با وجود خسارات سنگین در جریان درگیریهای اخیر، جمهوری اسلامی همچنان بر تداوم غنیسازی پافشاری میکند و برنامه هستهای خود را دستاوردی ملی و صلحآمیز میداند.
ریکتس گفت: «برای استفاده از این لحظه حساس، آمریکا و متحدانش باید بیشترین فشار ممکن را اعمال کنند تا ایران وادار شود بهطور دائم و قابل راستیآزمایی، برنامه هستهای خود از جمله توان غنیسازی را متوقف کند.»
سناتور جیم ریش، از دیگر پیشنهاددهندگان این قطعنامه، در گفتوگو با ایراناینترنشنال تأکید کرد که قانونگذاران خواهان فعالسازی فوری مکانیسم ماشه از سوی اروپا هستند.
رِیش، سناتور جمهوریخواه از آیداهو، گفت: «واضح است که نیت رژیم ایران ساخت سلاح هستهای است. این موضوع غیرقابلقبول است و باید متوقف شود.»
او افزود: «رئیسجمهوری کمپین فشار حداکثری علیه ایران را دوباره فعال کرده است. این سیاست در گذشته مؤثر بود و میتواند دوباره موثر واقع شود. ما همین مسیر را ادامه خواهیم داد.»
این در حالی است که دوروتی شی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، نیز چهارشنبه در نشست شورای امنیت گفت که ایران اکنون در «نقطهای حساس» قرار دارد و جمهوری اسلامی باید میان دو مسیر تصمیم بگیرد؛ ادامه نقض تعهدات هستهای و حمایت از گروههای نیابتی، یا بازگشت به دیپلماسی معنادار برای پایاندادن به برنامه تسلیحاتیاش.
کاظم غریبآبادی، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در حاشیه نشست شورای امنیت سازمان ملل در واکنش به احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی هشدار داد این تهدیدها ممکن است تهران را به خروج از انپیتی، معاده عدم اشاعه سلاحهای هستهای، سوق دهد.
او گفت: «آنها حق چنین اقدامی را ندارند؛ در صورت فعالسازی، ما پاسخ خواهیم داد.»
قرار است معاونان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، بریتانیا، فرانسه و آلمان جمعه در استانبول با یکدیگر دیدار کنند.