تصمیم دولت دونالد ترامپ به خروج آمریکا از یونسکو، با واکنشهایی مواجه شد. اسرائیل از این تصمیم حمایت و فرانسه بر تعهد خود به این آژانس سازمان ملل تاکید کرد.
کاخ سفید سهشنبه ۳۱ تیر خروج آمریکا از یونسکو را تایید و اعلام کرد ادامه حضور واشینگتن در این نهاد فرهنگی و آموزشی سازمان ملل در راستای منافع ملی ایالات متحده نیست.
دولت آمریکا علت این اقدام را مواردی مانند مواضع یونسکو علیه اسرائیل، حمایتش از «مسائل بیدارگرایانه» (woke)، ترویج اهداف تفرقهبرانگیز و تضاد «دستورکار جهانیگرایانه و ایدئولوژیک» این نهاد با سیاست خارجی دولت ترامپ عنوان کرده است.
مایک والتز، گزینه ترامپ برای نمایندگی آمریکا در سازمان ملل، اخیرا در اظهاراتی با اشاره به ضرورت اصلاحات در این نهاد، ابراز امیدواری کرده بود که «بتوانیم سازمان ملل را دوباره بزرگ کنیم».
امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، در واکنش به این خبر، در پیامی در شبکه ایکس، حمایت «تزلزلناپذیر» خود را از یونسکو بهعنوان «نگهبان جهانی میراث بشری» اعلام کرد.
او گفت این تصمیم ایالات متحده، تعهد فرانسه به یونسکو را تضعیف نخواهد کرد.
یونسکو که مقر آن در پاریس است، پس از جنگ جهانی دوم با هدف ترویج صلح از طریق همکاریهای بینالمللی در حوزه آموزش، علم و فرهنگ تاسیس شد.
مقامهای یونسکو اعلام کردند که خروج آمریکا تنها تاثیر محدودی بر برنامههای تامینشده از سوی ایالات متحده خواهد داشت.
آمریکا در حال حاضر حدود هشت درصد از بودجه کل یونسکو را تامین میکند؛ رقمی که در زمان اولین خروج آمریکا در دوره ترامپ حدود ۲۰ درصد بود.
تاکید یونسکو بر مبارزه با یهودستیزی
اسرائیل از تصمیم آمریکا برای خروج از یونسکو استقبال کرد.
دنی دانون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، یونسکو را به «سوگیری مزمن و اشتباه ضد اسرائیلی» متهم کرد.
گیدئون ساعر، وزیر امور خارجه اسرائیل، نیز در پیامی در شبکه ایکس، از واشینگتن بهخاطر «حمایت اخلاقی و رهبری» آن تشکر کرد.
او نوشت: «تکروی علیه اسرائیل و سیاسیکاری کشورهای عضو باید در این نهاد و همه نهادهای تخصصی سازمان ملل پایان یابد.»
در مقابل، سناتور دموکرات جین شاهین، که عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا است، تصمیم ترامپ را «کوتاهنگرانه و به سود چین» دانست.
او گفت پس از خروج ترامپ از یونسکو در دوره اول ریاست جمهوری خود، چین به بزرگترین تامینکننده مالی این نهاد تبدیل شد.
یونسکو اعلام کرد در هشت سال گذشته، تمامی بیانیههای مربوط به این نهاد با هماهنگی کامل با اسرائیل و فلسطینیها صادر شده است.
آدری آزوله، مدیرکل یونسکو، گفت: «آمریکا همان دلایلی را برای خروج ارائه کرده که هفت سال پیش گفته بود، در حالی که شرایط کاملا تغییر کرده، تنشهای سیاسی کاهش یافته و یونسکو امروز یکی از معدود محافل چندجانبهای است که بر اجماع و اقدام عملی تاکید دارد.»
او گفت: «این ادعاها با واقعیت تلاشهای یونسکو، بهویژه در حوزه آموزش درباره هولوکاست و مبارزه با یهودستیزی، در تضاد است.»
روابط آمریکا با یونسکو در طول دههها پرتنش بوده است.
این سومین بار به صورت کلی و دومینبار در دولت تحت کنترل ترامپ است که آمریکا از یونسکو خارج میشود.
یونسکو بیشتر بهدلیل تعیین و ثبت میراث جهانی شناخته میشود. این فهرست شامل هزار و ۲۴۸ مکان در سراسر جهان است که دارای «ارزش جهانی برجسته» هستند.
تخت جمشید، چغازنبیل، تخت سلیمان، بازار سرپوشیده تبریز و بیستون از جمله آثار تاریخی و فرهنگی ایران هستند که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاند.
دولت نخست ترامپ در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد که بهدلیل «سوگیری ضد اسرائیلی» یونسکو از آن خارج میشود؛ در آن زمان، واشینگتن ۵۴۲ میلیون دلار بدهی معوق به این نهاد داشت.