روزنامه هاآرتص در گزارشی با اشاره به دستیابی به توافق آتشبس میان شماری از رهبران دروزی در استان السویدا و دولت سوریه، نوشت که چشمانداز برقراری ثبات در جنوب سوریه همچنان نامشخص باقی مانده و این امر میتواند روند خلع سلاح کردها و حزبالله لبنان را مختل کند.
روزنامه اسرائیلی هاآرتص جمعه ۲۷ تیر نوشت که این توافق ممکن است به نیروهای کرد در شمال سوریه و همچنین حزبالله در لبنان بهانه دهد تا روند خلعسلاح خود را به تعویق بیندازند و در برابر فشارهای دولتهای مرکزی مقاومت کنند.
همچنین این توافق که پس از درگیریهای خونین میان شبهنظامیان دروزی و نیروهای دولتی حاصل شد، در نگاه اول گامی در مسیر آشتی محلی بهنظر میرسد، اما مخالفت علنی شیخ حکمت الهجری، رهبر معنوی دروزیها، با آن، مشروعیت سیاسی توافق را با چالش جدی روبهرو کرده است.
عقبنشینی دمشق و پیامدهای منطقهای
بهگزارش روزنامه هاآرتص، یکی از بندهای اصلی توافق به ادغام کامل استان السویدا در ساختار سیاسی سوریه و واگذاری امنیت داخلی و ایستهای بازرسی به پلیس محلی دروزی اشاره دارد؛ اقدامی که در عمل اقتدار امنیتی این منطقه را بهدست نیروهای دروزی میسپارد و نفوذ دولت مرکزی را کاهش میدهد.
همین مدل حکمرانی محلی و حفظ سلاحهای شبهنظامی، از دید تحلیلگران، میتواند الگویی خطرناک برای گروههای دیگر در منطقه باشد؛ بهویژه کردهای شمال سوریه و حزبالله لبنان.
بر اساس متن اولیه توافقی که در ماه آوریل امضا شده بود، دروزیها میبایست سلاحهای سنگین خود را به دولت تحویل میدادند، اما در نسخه جدید، این تعهد جای خود را به «هماهنگی برای یافتن سازوکاری جهت تحویل تدریجی سلاحهای غیرمجاز» داده است؛ بندی مبهم که بهگفته هاآرتز، عقبنشینی آشکار دمشق از مواضع پیشین است.
کردها که تاکنون از ادغام در ارتش سوریه امتناع کردهاند، ممکن است با استناد به مدل دروزیها بر حفظ ساختارهای مسلح خود پافشاری کنند؛ موضوعی که تلاشهای واشینگتن برای خروج از سوریه و تحکیم اقتدار دولت مرکزی را با مانع روبهرو میسازد.
مقاومت در لبنان؛ حمایت تازه از حفظ سلاح
در لبنان نیز تحولات السویدا تاثیرگذار بوده است. وئام وهاب، سیاستمدار بانفوذ دروزی، با اعلام تشکیل نیرویی برای حمایت از دروزیهای سوریه، از تمام دروزیهای منطقه دعوت کرد به این «مقاومت مستقل» بپیوندند و بهطور ضمنی از حزبالله نیز خواست به این نیرو کمک تسلیحاتی کند.
اگرچه این فراخوان با استقبال عمومی روبهرو نشد، اما به حزبالله فرصت تازهای برای حفظ سلاحهایش میدهد؛ در شرایطی که دولت لبنان در تلاش است تا پایان سال همه سلاحهای خارج از کنترل دولت را جمعآوری کند.
ارتش لبنان تاکنون موفق شده پایگاههای حزبالله در جنوب رود لیتانی را تخلیه کند و بخشی از تسلیحات گروههای فلسطینی در اردوگاهها را جمعآوری نماید. با این حال، در مناطق شمالی لیتانی، حزبالله همچنان از تحویل سلاحهای خود خودداری میکند و بر نقش «مقاومت» در برابر اسرائیل تاکید دارد.
در این فضا، اظهارات صریح یک چهره دروزی درباره ضرورت حفظ سلاح میتواند روند خلعسلاح را پیچیدهتر کند و حتی بهانهای برای سایر گروههای مسلح فراهم آورد. ناظران هشدار دادهاند که اگر این روند ادامه یابد، دولت لبنان با بحران مشروعیت در اعمال حاکمیت انحصاری بر امنیت مواجه خواهد شد.