نشریه اکونومیست در تحلیلی، با اشاره به دور ماندن حکومت عراق از وارد شدن به جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل، و ارائه شواهدی درباره کاهش نفوذ و اعتبار جمهوری اسلامی در میان جوانان عراقی، نتیجه گرفته است که تسلط حکومت ایران بر عراق رو به زوال است.
این هفتهنامه بریتانیایی یکشنبه ۲۲ تیر با انتشار تحلیلی در وبسایت خود سه دلیل عمده برای روند کاهشی نفوذ جمهوری اسلامی در عراق ارائه کرد که مهمترین آنها ظهور نسل جدیدی از سیاستمداران در عراق است که «از دل اعتراضهای ضدحکومتی سال ۲۰۲۰ برخاستهاند و با صدایی بلندتر از گذشته با شبهنظامیانِ تحت حمایت جمهوری اسلامی مخالفت میکنند».
بهنوشته این هفتهنامه، پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده وقت نیروی قدس سپاه پاسداران، کنترل جمهوری اسلامی بر شبهنظامیان و گروههای نیابتی مورد حمایتش در عراق کاهش یافت و تعداد بسیاری از آنها به مسائل داخلی عراق روی آوردند.
اکونومیست به نقل از یکی از مقامات باسابقه عراق نوشته است که اسماعیل قاآنی، جانشین سلیمانی و فرمانده کنونی نیروی قدس «در مدیریت منافعِ متضاد جناحهای مختلف در عراق مهارتی همچون سلیمانی ندارد».
عامل موثر دیگر در کاهش نفوذ جمهوری اسلامی در عراق تبدیل نیروهای شبهنظامی به نیروی سیاسی و حل شدن آنها در نظام بوروکراتیک و اقتصاد عراق ذکر شده است.
اکونومیست نوشته است که جمهوری اسلامی زمانی برای گسترش و عمق بخشیدن به نفوذ خود در عراق زمینهساز ورود اعضای گروههای شبهنظامی به دستگاه سیاسی و اقتصادی عراق شد.
در حال حاضر اعضای این گروهها منافع اقتصادی گستردهای دارند و وزارتخانههای مهم، از جمله وزارتخانههای مرتبط با صادرات نفت و فلزات را کنترل میکنند و تا مدتی پیش حتی در دیوان عالی عراق هم نفوذ زیادی داشتند.
یهنوشته اکونومیست، اعضای پیشین گروههای نیابتی جمهوری اسلامی که حالا به نیروهای ثروتمند سیاسی در بدنه حاکمیت و اقتصاد عراق بدل شدهاند، بر خلاف گذشته، «اگر کشورشان وارد جنگی با آمریکا یا اسراییل شود، چیزهای زیادی برای از دست دادن دارند. بههمین دلیل روز به روز از ایفای نقش عراق به عنوان زیردست حکومت ایران خشمگینتر میشوند».
موحی انصاری، رییس خانه عراق که یک نهاد نوپای مدنی است، به اکونومیست گفته است: «این گروههای مسلح اکنون فاسد شدهاند و امپراتوریهای عظیم اقتصادی ساختهاند. حالا دیگر مفهوم مقاومت برای آنها پوچ و بیمعناست.»
اکونومیست با اتکا به این شواهد نتیجه گرفته است که کمرنگ شدن معنای «مقاومت» در جریان جنگ جمهوری اسلامی با اسرائیل و آمریکا بهروشنی نمایان شد؛ هنگامی که حتی نزدیکترین متحدان حکومت ایران در عراق نیز از بیم تلافیجویی آمریکا یا اسرائیل کمک چندانی به جمهوری اسلامی نکردند.
تحلیل اکونومیست با اشاره به «بی سر و سامان شدن شبهنظامیان وابسته و سیاستمداران عراقی وفادار به جمهوری اسلامی» در سایه نابودی فرماندهان ارشد سپاه، اینطور پایان یافته است: «حالا ممکن است فضایی برای نیروهای سیاسی بومی و مستقل باز شود. یکی از کارمندان دولت میگوید هرچند در ظاهر چیز دیگری میگویند، اما از تضعیف ایران ناراحت نیستیم.»