با فروکشکردن آتش بمبارانها در ایران، توجه تحلیلگران و ناظران امنیتی بینالمللی به کره شمالی معطوف شده؛ کشوری که در دهههای گذشته نقش کلیدی در توسعه برنامه موشکی و هستهای ایران ایفا کرده است.
رسانه آمریکایی هیل در گزارشی تحلیلی با اشاره به ابهامها درباره میزان خسارت وارده به تاسیسات هستهای در ایران، از جمله مرکز غنیسازی فردو، مینویسد: «هیچ گزارش مستقلی از داخل ایران درباره شدت تخریب این سایتها منتشر نشده و واقعیت ماجرا ممکن است ماهها یا حتی سالها در هالهای از ابهام باقی بماند.»
در این گزارش آمده است: دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در توصیف این حملات از واژه «نابودسازی کامل» استفاده کرده، در حالی که منتقدان او میگویند برنامه هستهای حکومت ایران تنها چند ماه عقب افتاده است، دو روایت کاملا متضاد که بیشتر ریشه در سیاست دارند تا دادههای فنی.
با اینحال، یک بازیگر مهم احتمالا بیش از همه به جزئیات حملات اخیر واقف است: کره شمالی. کشوری که از دهه ۱۹۸۰ بهطور مستمر با حکومت ایران در حوزههای نظامی، موشکی و هستهای همکاری داشته است؛ از ارسال گلولههای توپ در دوران جنگ ایران و عراق گرفته تا ارائه فناوری ساخت موشکهای میانبرد و آموزش متخصصان.
هیل مینویسد: هیچ اطلاعی از شمار مشاوران کرهای حاضر در ایران هنگام حملات موسوم به «جنگ ۱۲روزه» وجود ندارد، اما تقریبا قطعی است که کیم جونگاون، رهبر کره شمالی، تصویری واقعگرایانه از آنچه در تاسیسات هستهای ایران رخ داده دریافت کرده است، بهویژه که بسیاری از موشکهایی که جمهوری اسلامی به سوی اسرائیل شلیک کرد، بر پایه طراحی کره شمالی بودند.
به گفته بروس بکتول، نویسنده و پژوهشگر ارتش کره شمالی، «صدها نفر هنوز در سایتهای موشکی ایران مشغول به کارند» و کره شمالی در صورت وقوع جنگ، نیروهایش را خارج نمیکند. بنابراین اگر قرار باشد حکومت ایران بار دیگر برنامههای خود را بازیابی کند، این کار با راهنمایی پیونگیانگ انجام خواهد شد.
در ادامه گزارش، هیل به نقل از دیوید ماکسول، سرهنگ بازنشسته آمریکایی مینویسد: «پیونگیانگ قطعا در تلاش است ارزیابی دقیقی از میزان تخریب تاسیسات ایران بهدست آورد. آنها میخواهند بدانند آیا بمبهای سنگرشکن آمریکایی واقعا توان نفوذ به تونلهای مستحکمشان را دارند یا خیر.»
این ارزیابیها ممکن است کره شمالی را به مقاومسازی بیشتر تاسیسات هستهایاش سوق دهد، یا حتی باعث شود پیونگیانگ تهدیدهایش علیه کره جنوبی را تعدیل کند تا از خشم نظامی آمریکا مصون بماند.
هیل میافزاید: «اگرچه پاسخ نظامی آمریکا به [حکومت] ایران چشمگیر بهنظر میرسید، اما در مقایسه با سطح حملهای که برای نابودی کامل زرادخانه هستهای کره شمالی نیاز است، بسیار محدود بوده است. [جمهوری اسلامی] ایران شاید در آستانه ساخت اولین کلاهک هستهایاش بوده، اما کره شمالی پیشتر چند ده بمب تولید کرده است.»
باوجود این واقعیت، حمله آمریکا و اسرائیل به خاک ایران میتواند پیام روشنی برای رهبر کره شمالی باشد. پیامی که نشان میدهد ارتش آمریکا از نظر تئوریک قادر است حملاتی دقیق و فلجکننده علیه هر دشمنی در منطقه اجرا کند.
با اینحال، نشانهای از تمایل واشینگتن برای حمله مستقیم به کره شمالی دیده نمیشود. هم ترامپ و هم لی جه-میونگ، رییسجمهوری جدید کره جنوبی، خواهان ازسرگیری گفتوگو با پیونگیانگ هستند. با این وجود، نمایش قدرت نظامی آمریکا در ایران میتواند انگیزهای برای کره شمالی باشد تا حداقل برای مدتی از افزایش تنشها خودداری کرده و به میز مذاکره بازگردد.
از سوی دیگر، همانطور که در هیل آمده، احتمال دارد کیم جونگاون مسیر عکس را در پیش گیرد: یعنی با تحکیم روابط با روسیه و چین، تاسیسات نظامی خود را بیش از گذشته مقاوم و مخفی کند، تا از دسترس بمبافکنهای بی۲ و موشکهای تاماهاوک در امان بماند.
در حالی که واقعیت آنچه در فردو و دیگر سایتهای ایران رخ داده همچنان نامشخص است، یک چیز روشن است: پیونگیانگ بهدقت در حال یادگیری از تجربه تهران است.