تحلیل

هاآرتص: اردن و سوریه به قبرستان پهپادهای ایران تبدیل شدند

جمعه ۱۴۰۴/۰۴/۱۳

روزنامه اسرائیلی هاآرتص در گزارشی تحلیلی از جنگ ۱۲ روزه میان حکومت ایران و اسرائیل، از شکست گسترده جمهوری اسلامی در استفاده از پهپادها و ناکامی در تحقق سناریوهای جنگی خود خبر داد و نوشت که سوریه و اردن عملا به «گورستان پهپادهای ایرانی» تبدیل شدند.

به‌نوشته این روزنامه، جمهوری اسلامی در جریان این نبرد حدود هزار پهپاد به سمت اسرائیل پرتاب کرد، اما تنها یکی از آن‌ها به شهر بیت‌شئان در شمال اسرائیل اصابت کرد و سایر پهپادها یا سقوط کردند یا رهگیری شدند. مقام‌های ارتش آمریکا نیز در تحلیل عملیات، از کارایی سامانه‌های دفاعی اسرائیل ابراز شگفتی کرده‌اند.

پیش از آغاز جنگ، ارتش اسرائیل در گزارشی به کابینه امنیتی هشدار داده بود که در صورت حمله سراسری ایران، احتمال کشته‌شدن ۸۰۰ غیرنظامی وجود دارد و در سناریویی شدیدتر این عدد می‌تواند به ۴ هزار نفر برسد. با این حال، در عمل تنها ۲۹ نفر جان باختند؛ رقمی که مقام‌های اسرائیلی آن را سندی بر موفقیت عملیات نظامی خود می‌دانند، هرچند وسعت تخریب ناشی از موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی بی‌سابقه بوده است.

[@portabletext/react] Unknown block type "inlinecontent", specify a component for it in the `components.types` prop

در برخی سناریوهای محتمل‌تر، ارتش اسرائیل پیش‌بینی کرده بود که ۲۰۰ تا ۴۰۰ نفر کشته شوند، اگر ایران موفق شود رادارهای اسرائیل را از کار بیندازد و سامانه‌های رهگیر را مختل کند. اما ارتش احتمال چنین موفقیتی برای جمهوری اسلامی را پایین ارزیابی کرده بود.

در گزارش آمده است که ارتش اسرائیل عملیات ۱۲ روزه را با دو هدف اصلی طراحی کرده بود: ضربه به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و تضعیف قابلیت ساخت موشک‌های بالستیک. اما هدفی برای تغییر رژیم یا بی‌ثبات‌سازی حاکمیت ایران در میان نبوده است.

با این حال، برخی حملات اسرائیل با انتقادهایی روبه‌رو شد. از جمله حمله به زندان اوین که بیش از ۷۰ زندانی را به کام مرگ فرستاد؛ افرادی که بسیاری از آن‌ها فعالان دموکراسی‌خواه بودند. همچنین حمله به ساعت میدان فلسطین در تهران که شمارش معکوس نابودی اسرائیل را نشان می‌دهد، نتوانست این نماد تبلیغاتی جمهوری اسلامی را از کار بیندازد و ساعت همچنان فعال است.

با طولانی‌شدن عملیات، برخی وزیران کابینه اسرائیل خواستار تشدید حملات به نهادهای حکومتی ایران شدند تا رهبری جمهوری اسلامی را تضعیف کنند، اما نظر ارتش مبنی بر جلوگیری از درگیرشدن در ماجراجویی‌های بلندمدت در نهایت غالب شد.

پایان جنگ به‌طور قابل‌توجهی تحت‌تأثیر فشار مستقیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، بود. به گزارش هاآرتص، در حالی‌که برخی وزیران در جلسه کابینه امنیتی در حال ارائه پیشنهاد برای حملات بیشتر بودند، نتانیاهو یادداشتی از طرف ترامپ دریافت کرد که اعلام می‌کرد آتش‌بس طی شش ساعت آینده آغاز خواهد شد. برخی وزیران گمان کردند نتانیاهو از این تصمیم مطلع بوده اما عامدانه اجازه داده جلسه ادامه یابد.

پس از پایان جنگ، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، به‌ندرت در انظار عمومی ظاهر شده است. اگرچه تحلیل‌گران وضعیت جسمی و روانی او را نشانه ضعف می‌دانند، اما ساختار کلی حکومت همچنان پابرجا است و به سرکوب سیستماتیک جامعه ادامه می‌دهد.

[@portabletext/react] Unknown block type "inlinecontent", specify a component for it in the `components.types` prop

در مورد میزان خسارت واردشده به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، هاآرتص گزارش داده که ارزیابی ارتش اسرائیل محتاط‌تر شده است. ستاد کل ارتش معتقد است این حملات ممکن است باعث ایجاد تأخیر قابل‌توجهی در این برنامه شده باشد، هرچند احتمال جهش راهبردی خامنه‌ای به‌سمت تولید سلاح همچنان وجود دارد.

این گزارش می‌افزاید پیوستن ایالات متحده به عملیات نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران، برای اسرائیل حیاتی بوده و نوعی تعهد واشینگتن به جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به توانمندی تسلیحاتی در دوره کنونی محسوب می‌شود.

از منظر دولت اسرائیل، راه‌حل ترجیحی در ادامه این مسیر، دستیابی به توافقی تازه است که ضعف‌های توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را جبران کند؛ توافقی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ و بنا بر درخواست نتانیاهو از آن خارج شد. اما به‌نظر می‌رسد برای روشن‌شدن امکان‌پذیری چنین توافقی هنوز زمان لازم است.

خبرهای بیشتر

شنیداری