موسسه وی-دم دانشگاه گوتنبرگ سوئد گزارش جدید خود درباره دموکراسی در جهان را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، ایران در بین ۱۷۹ کشور جهان، در رتبه ۱۴۷ قرار گرفته است.
در شاخص دموکراسی لیبرال که این گزارش آن را بررسی کرده است، رتبه ایران در بین ۱۷۹ کشور جهان، بدون تغییر امتیاز نسبت به گذشته ۱۴۷ است.
در بین همسایگان ایران، رتبه قطر ۱۵۰، امارات متحده عربی ۱۵۲، جمهوری آذربایجان ۱۶۱، افغانستان ۱۷۶، پاکستان ۱۱۶، عراق ۱۱۱ و ترکیه ۱۳۹ ارزیابی شده است.
شاخص دموکراسی لیبرال (LDI)، ترکیبی از مولفههای مختلف دموکراسی است و به ارزیابی کیفیت کلی دموکراسی لیبرال در یک کشور میپردازد. این شاخص بهویژه به حقوق فردی، آزادیهای مدنی، استقلال نهادهای قضائی، و حاکمیت قانون توجه دارد و نشاندهنده چگونگی ادغام این اصول در نهادهای دموکراتیک یک کشور است.
رتبه ایران در شاخص دموکراسی انتخاباتی (EDI)، باز هم بدون تغییر نسبت به گذشته، ۱۵۸ گزارش شده است. این شاخص بر میزان رقابتپذیری و شفافیت انتخابات در یک کشور تاکید دارد. شاخص دموکراسی انتخاباتی، میزان آزادی و منصفانه بودن انتخابات را ارزیابی میکند و شامل عواملی مانند حق رای عمومی، عدم دستکاری در انتخابات و برگزاری انتخابات آزاد است.
در آخرین انتخاباتی که جمهوری اسلامی در خرداد و تیرماه ۱۴۰۳ برگزار کرد، مشاهدات شهروندان و ارزیابیهای مختلف نشان میداد که نرخ مشارکت رسمی اعلام شده، با واقعیت متفاوت است.
همچنین جمهوری اسلامی از طریق شورای نگهبان، از یک سو با رد صلاحیت گسترده در انتخابات و از طریق ساخت نهادهای حاکمیتی جدید، عملا سهم نهادهای انتخابی در ساختار خود را کاهش داده است.
گزارش جدید موسسه وی-دم دانشگاه گوتنبرگ سوئد، رتبه ایران در شاخص مولفه آزادی (LCI) را ۱۴۲ در نظر گرفته است. این امتیاز هم نسبت به گذشته هیچ تغییری نداشته است. این شاخص به ارزیابی حقوق و آزادیهای فردی در یک کشور میپردازد. مولفههای آزادی، میزان احترام به آزادیهای اساسی مانند آزادی بیان، آزادی تجمع، آزادی رسانهها، و حقوق بشر را اندازهگیری میکند.
در بین همسایگان، در این شاخص رتبه عراق ۱۰۸، ترکیه ۱۴۶، پاکستان ۱۱۳، قطر ۱۴۰، امارات متحده عربی ۱۴۳ و افغانستان ۱۷۵ است.
پاییز امسال، متن نهایی قانون موسوم به «عفاف و حجاب» منتشر شد که طی آن، قانونگذاران جمهوری اسلامی جرایم و مجازات بسیار سنگینی در نظر گرفتند. همچنین تجمعات به شکل فزایندهای در جمهوری اسلامی سرکوب میشوند.
در شاخص مولفه برابریخواهی (ECI)، که به بررسی برابری در دسترسی به منابع و فرصتها برای همه شهروندان میپردازد، رتبه ایران ۱۲۲ است. در شاخص مولفه مشارکتی (PCI) نیز که به بررسی میزان مشارکت عمومی در فرایندهای دموکراتیک میپردازد، رتبه ایران ۱۷۴ ذکر شده است. امتیاز ایران در این دو شاخص هم نسبت به گزارشهای قبلی، هیچ تغییری نداشته است.